παραλλαγή του κειμένου δημοσιεύεται στο 10ο τεύχος του περιοδικού «Υπόγειο με Θέα» της Αυτόνομης Ριζοσπαστικής ΕΝότητας ΑΣΟΕΕ. Αναζητείστε στο κυλικείο της ΑΣΟΕΕ και σε κινηματικούς χώρους.
Ο Μπρέχτ είχε κάποτε αναρωτηθεί: «Γιατί να λέμε βίαια τα νερά ενός ποταμού και όχι τις όχθες που τα περιορίζουν;» Συχνά ακούς «είμαι ενάντια σε κάθε βία» ή ως μότο των τελευταίων ημερών έχει αναδειχθεί το: «Η βία είτε ασκείται από τα αριστερά είτε από τα δεξιά είναι ίδια.». Eπειδή λοιπόν οι συζητήσεις περί βίας (αναφέρομαι στην πολιτική βία) δίνουν και παίρνουν πρέπει να ξεκαθαριστούν κάποια πράγματα.
Σε μία βίαιη πράξη υπάρχει αυτός που την ασκεί, τα κίνητρά του και ο αποδέκτης της βίας. Επομένως η καταδίκη της βίας απ’ όποιον και αν την ασκεί και για οποιοδήποτε λόγο είναι ισοπεδωτική και αυτός που εναντιώνεται σε «κάθε» βία δε μπορεί παρά να προσκρούσει σε αντιφάσεις. Κι αυτό γιατί είναι άλλη η βία που ασκείται από τους κυρίαρχους πολιτικά (κυβέρνηση) και οικονομικά (εργοδοσία κτλπ) και άλλη η βία στην οποία ωθούνται τα μεσαία και χαμηλά στρώματα που πλήττονται από τις πολιτικές των κυρίαρχων.
Κάθε συζήτηση περί βίας δεν μπορεί παρά να ξεκινάει από το ότι το κράτος έχει το νόμιμο μονοπώλιο της. Έχει επομένως μόνο αυτό το δικαίωμα να την ασκεί νόμιμα ενώ για τους πολίτες ορίζει τον κανόνα της μη βίας και τις θεμιτές εξαιρέσεις του κανόνα αυτού που είναι ο πόλεμος και η νόμιμη άμυνα στη βία.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι: Ο καπιταλισμός ασκεί βία κι αν ναι με ποιόν τρόπο; Nαί, με τη βοήθεια του κράτους(και ενίοτε και του παρακράτους). Η κρατική βία μπορεί να είναι σωματική αλλά και σιωπηρή. «Αν ένας άνθρωπος εξαναγκαστεί από έναν άλλο να σκοτώνει συστηματικά τους συνανθρώπους του αυτό είναι μια πράξη βίας. Μα από τη στιγμή που θα ονομαστεί ‘στρατιωτική υπηρεσία’, ο καλός πολίτης φαντάζεται ότι αναπνέει τον αέρα της ειρήνης και της νομιμότητας.»1 Οι επεκτατικοί πόλεμοι (Μικρασιατική Καταστροφή, πόλεμος στο Βιετνάμ, στο Ιράκ και άλλοι) αλλά και η αστυνομική βία με τη ρίψη τεράστιας ποσότητας δακρυγόνων , τον άγριο ξυλοδαρμό μεταναστών και μη και τις προσαγωγές ανθρώπων που απλά με την παρουσία τους στο δρόμο λένε ένα ηχηρό ‘όχι’ στις ασκούμενες πολιτικές είναι βία του κράτους. Πέρα όμως απ’ αυτές τις απροκάλυπτες μορφές βίας οι ανισότητες του καπιταλιστικού συστήματος γεννούν και τη σιωπηρή βία. Η ανεργία και η φτώχεια που στερούν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, ο στραγγαλισμός του ελεύθερου χρόνου και η γεμάτη ανταγωνισμό οικονομία που δηλητηριάζει φιλικές, εργασιακές και όλων των ειδών τις κοινωνικές σχέσεις είναι βία, που ασκεί το κράτος με αποδέκτη μεγάλη μερίδα της κοινωνίας που πλήττεται με κίνητρο να οχυρώσει την οικονομική της εκμετάλλευση ώστε οι λίγοι να καρπωθούν τα υλικά οφέλη που παράγει , δηλαδή να κερδίζουν. Είναι το μέσο που δυσκολεύει την παρέμβαση των ‘από κάτω’ στις πολιτικές των ‘από πάνω’. Ως αποτέλεσμα της βίας του καθεστώτος εντείνονται τελευταία οι αυτοκτονίες ως ένδειξη πολιτικής διαμαρτυρίας με πιο χαρακτηριστικές στην Ελλάδα αυτήν του Δημήτρη Χριστούλια στις 4 Απριλίου 2012 και στην Τυνησία την αυτοπυρπόληση του μικροπωλητή Μοχάμεντ Μπουαζίζι τον Δεκέμβριο του 2010 που πυροδότησε αντιδράσεις σε όλο τον αραβικό κόσμο.
Η κρατική βία εκτός από φόβο γεννά και οργή που πολλές φορές εκδηλώνεται βίαια. Η αντί-βία στην οποία καταφεύγει μια μερίδα από τα πληττόμενα στρώματα, (δηλαδή κυρίως η εργατική αλλά και η μεσαία τάξη) έχει διαφοροποιήσεις ως προς τις μορφές και τα κίνητρα που εκδηλώνεται Μπορεί να είναι αυθόρμητη και λίγο ως καθόλου οργανωμένη με στόχο να εκτονώσει βραχυπρόθεσμα αυτούς που την ασκούν (βλέπε γιαουρτώματα πολιτικών), να αποτελεί συνωμοτική δραστηριότητα μιας μειονότητας με τη μορφή επιθέσεων ή πολιτικών δολοφονιών (17 Νοέμβρη στην Ελλάδα, Ερυθρές Ταξιαρχίες στην Ιταλία, Φράξια Κόκκινος Στρατός στην Γερμανία) ή να έχει τη μορφή εσωτερικού πολέμου (Οκτωβριανή Επανάσταση, Eλληνικός και Ισπανικός Εμφύλιος) με σχέδιο ανατροπής της τάξης που κυριαρχεί στη βάση μιας συγκεκριμένης ιδεολογίας. Η βία αυτών που πλήττονται χειραφετεί μόνο όταν στοχεύει στην αποδέσμευση από αυτήν την εκμετάλλευση και στην προσπάθεια μεγαλύτερης παρέμβασης των από κάτω στις ασκούμενες πολιτικές (κάτι που εξετάζεται ανάλογα με την συγκυρία).
Όμως δεν πρέπει να προξενεί εντύπωση ότι πολλοί από τους άνεργους, τους χαμηλόμισθους με λίγα λόγια όλους αυτούς που και πριν την κρίση και πόσο μάλλον τώρα, πλήττονται ,στρέφονται στη φασιστική βία θεωρώντας υπαίτιους για την κατάστασή τους όχι τόσο τις τράπεζες, τους εργοδότες και τους κρατούντες αλλά τους οικονομικούς και πολιτικούς πρόσφυγες που «μας παίρνουν τις δουλειές και αποτελούν μίασμα για την ελληνική κοινωνία» που ως σωτήρες θα την ξεβρωμίσουν, μαχαιρώνοντας μετανάστες στο σταθμό Αττικής και στην ΑΣΟΕΕ. Βέβαια δεν διστάζουν να βιαιοπραγήσουν και εναντίον όσων στέκονται εμπόδιο στα σχέδια τους και στις ιδέες τους: αριστερούς, αναρχικούς, ομοφυλόφιλους κλπ προσφέροντας χείρα βοηθείας στον κρατικό μηχανισμό με την αγαστή τους συνεργασία με τα ΜΑΤ . Σαφώς η Χρυσή Αυγή και οι Κασσιδιάρηδες δεν θα πρέπει να νοούνται ως κάτι αντισυστημικό ακόμα κι αν οι ίδιοι παλεύουν να ντύσουν με επαναστατικό μανδύα τη δράση και τη ρητορική τους. «Γιατί αν η επανάσταση είναι η βούληση να φτάσουμε στη ρίζα των πραγμάτων και να τα’ αλλάξουμε τότε ο φασισμός δεν είναι ποτέ επαναστατικός. Πως μπορεί να είναι ριζοσπαστικό κάτι που θέλει την ‘τιμή του έθνους’ και όχι ‘την τιμή του ανθρώπου’; » όπως έλεγε και ο Βίλχεμ Ράιχ. Άλλωστε την εκλογική (και «κινηματική») άνοδο της Χρυσής Αυγής την εκκόλαψε η προεκλογική ρητορική του Χρυσοχοίδη και του ΠΑΣΟΚ-ΝΔ για τις «υγειονομικές βόμβες» και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και ας έχυναν μετά τις πρώτες εκλογές κροκοδείλια δάκρυα για την εκλογή δυνάμεων «εναντίον του κοινοβουλευτισμού». Ο φασισμός δεν θα πρέπει να νοείται ξέχωρα από τον καπιταλισμό, γιατί δεν είναι παρά ένα «καπιταλιστικό κράτος έκτακτης ανάγκης»2. Ο καπιταλισμός χρειάζεται τον φασισμό ή τον εκφασισμό της κοινωνίας για να επιβιώσει σε συνθήκες κρίσης. Δε μπορείς επομένως με κανένα τρόπο να αφορήσεις τη βία των εργαζομένων που παλεύουν για δικαιότερες εργασιακές συνθήκες με τον ίδιο τρόπο όπως καταδικάζεις την ακροδεξιά βία που ανοίγει κεφάλια.
Ειδικά στην Ελλάδα του Μνημονίου οι προσδοκίες των ανθρώπων για μια άνετη και αξιοπρεπή ζωη ματαιώνονται. Η ειρωνεία είναι ότι αυτές τις προσδοκίες τις τροφοδότησε και τις τροφοδοτεί το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα ανάγοντας σε αυτοσκοπό το χρήμα και στερώντας το ταυτόχρονα από την πλειοψηφία του πληθυσμού.
Τα ΜΜΕ με την ευγενική χορηγία των κεφαλαιούχων ιδιοκτητών τους αρπάζουν κάθε ευκαιρία να καταδικάσουν τη βία που δείχνει οργή σε μια μεγαλύτερη βία, στις κυρίαρχες πολιτικές προ και μετά Μνημονίου. Σε κάθε φυλλάδα ή τηλεοπτικό δελτίο τους επιχειρούν να ταυτίσουν τις οργανωμένες μορφές πολιτικού ακτιβισμού με την τρομοκρατία, αφήνουν στο απυρόβλητο την κατάχρηση της εξουσίας από τις αστυνομικές δυνάμεις και προσπαθούν να μας πείσουν ότι «όλοι μαζί τα φάγαμε» άρα και όλοι θα τα υποστούμε. Μας λένε ότι Μνημόνιο, ΔΝΤ, τρόικα είναι η μοναδική συνταγή να βγούμε από την κρίση και ότι δεν υπάρχει άλλος τρόπος σύμφωνος με τις ανάγκες των νέων και των εργαζομένων.
Η χειραφετητική βία των κυριαρχούμενων δεν εξισώνεται με κανένα τρόπο με την βία των κυρίαρχων. Αυτό που τη γεννά είναι τελικά ένα οικονομικό σύστημα εκμετάλλευσης. Ως πότε;;;
Δανάη
1. Ρόζα Λούξεμπουργκ, Βία και Νομιμότητα
2. Νίκος Πουλαντζάς, Φασισμός και Δικτατορία
3. http://aristerovima.gr/details.php?id=3049
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου