Ο Πιέρ Προυντόν (Pierre Prοudhon: 1809-1865) ήταν Γάλλος συγγραφέας, τυπογράφος, πολιτικός και φιλόσοφος, ενώ ήταν και ο πρώτος που αυτοχαρακτηρίστηκε ως Αναρχικός. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αναρχικούς συγγραφείς και οργανωτές του Αναρχικού Κινήματος.
Η πιο γνωστή του φράση «η Ιδιοκτησία είναι κλοπή» περιέχεται στο πρώτο του μεγάλο έργο με τίτλο «Περί Ιδιοκτησίας» (1840), η έκδοση του οποίου προσέλκυσε το ενδιαφέρον των Γαλλικών Αρχών, αλλά και την κριτική του Καρλ Μαρξ. Συγκεκριμένα, ο Προυντόν αναφέρει τα εξής:
Αν έπρεπε να απαντήσω στο ερώτημα «Τι είναι δουλεία;» κι αν επρόκειτο να απαντήσω μονολεκτικά με τη λέξη «έγκλημα», θα με καταλάβαιναν αμέσως όλοι. Δε θα χρειαζόταν να χρησιμοποιήσω μία μακροσκελή επιχειρηματολογία για να δείξω πως η εξουσία να στερείς από έναν άνθρωπο τις σκέψεις του, τη βούλησή του και την προσωπικότητά του είναι μία δύναμη ζωής και θανάτου κι ότι το να υποδουλώνεις έναν άνθρωπο είναι σαν να τον δολοφονείς. Γιατί τότε στο ερώτημα «Τι είναι Ιδιοκτησία;» να μη μπορώ να απαντήσω παρομοίως με τη λέξη «κλοπή» δίχως να είμαι σίγουρος πως θα με παρεξηγήσουν, παρόλο που η δεύτερη πρόταση αποτελεί απλώς μία παραλλαγή της πρώτης;
Σε ένα έργο που έγραψε λίγο πριν πεθάνει, τη «Θεωρία της Ιδιοκτησίας» (1863-1864), ο Προυντόν εξηγεί λεπτομερώς τι εννοεί με τη φράση του «η Ιδιοκτησία είναι κλοπή» και αποσαφηνίζει τις συχνά παρεξηγημένα ταυτισμένες έννοιες της ιδιοκτησίας και της νομής. Συγκεκριμένα αναφέρει:
Η Ιδιοκτησία αποτελεί ένα τεράστιο θέμα γιατί συνεπάγεται την ανάμειξη τόσων πολλών συμφερόντων, διεγείρει τόσο μεγάλο φθόνο και ξυπνάει τόσους πολλούς φόβους. Η λέξη ιδιοκτησία είναι μία πολύ δύσκολη λέξη εξαιτίας των πολλών εννοιών της στη γλώσσα μας, των ασαφειών της και του δίχως νόημα περιεχομένου που μερικές φορές της προσδιορίζεται. Είτε λόγω άγνοιας, είτε λόγω κακοπιστίας, κανένας δεν έχει ακολουθήσει ποτέ την καθοδήγησή μου πάνω σε αυτό το θέμα. Αλήθεια, τι μπορεί κανείς να περιμένει όταν ακόμα κι οι νομοθέτες, νομοδιδάσκαλοι και κάτοχοι του βραβείου της Ακαδημίας συγχέουν την ιδιοκτησία με τη νομή (σ.σ. κυριότητα, κατοχή), στις διάφορες μορφές της, μίσθωση, κολιγιά, μακροπρόθεσμη μίσθωση και απόλαυση πραγμάτων που υπόκεινται στη φθορά!
«Τι!» λέει κάποιος, «δεν είμαι ιδιοκτήτης των επίπλων μου, του ρολογιού μου και του καπέλου μου, τα οποία πλήρωσα κανονικά;»
«Τι!» λέει ένας άλλος, «δεν αποτελούν ιδιοκτησία μου τα ημερομίσθια που κέρδισα με τον ιδρώτα του προσώπου μου;»
«Έχω εφεύρει ένα μηχάνημα», φωνάζει κάποιος άλλος, «έχω σπαταλήσει είκοσι χρόνια από τη ζωή μου πάνω σε αυτό, σε μελέτη, δοκιμές, έρευνα και τώρα πρόκειται να μου πάρουν την εφεύρεσή μου, κυριολεκτικά να μου την κλέψουν!»
«Κι εγώ έχω γράψει ένα βιβλίο», λέει ακόμη ένας, «που είναι το αποτέλεσμα ενός μακρόχρονου και υπομονετικού διαλογισμού. Μέσα σε αυτό βρίσκεται το ύφος μου, οι ιδέες μου, η ψυχή μου η ίδια – όλα όσα ξεχωρίζουν έναν άνθρωπο από έναν άλλο – και τώρα μου λένε πως δεν έχω δικαίωμα να πληρωθώ γι’ αυτό!»
Σε αυτό το είδος της λογικής ήταν που απάντησα, δείχνοντας τα παράλογα όρια στα οποία μπορεί να φτάσει η σύγχυση των διαφόρων εννοιών της λέξης «Ιδιοκτησία», το 1863 στο MajoratsLitteraires: «Αυτή η λέξη έχει πολλά τελείως διαφορετικά νοήματα και θα ήταν γελοίο να περνάμε δίχως σχόλιο από το ένα στο άλλο και όμως να φαίνεται πως συζητάμε για το ίδιο πράγμα». […]
Την Άνοιξη οι φτωχές αγρότισσες μαζεύουν φράουλες στα δάση και τις φέρνουν στις πόλεις για να τις πουλήσουν. Αυτές οι φράουλες αποτελούν τη σοδιά τους και επομένως, την ιδιοκτησία τους. Αλλά είναι πραγματικά έτσι; Αν ήταν, αυτό θα ισοδυναμούσε με το να λέγαμε πως αποτελούν και τους ιδιοκτήτες των δασών απ’ όπου προέρχονται οι φράουλες. Μα αλλοίμονο, το αντίθετο συμβαίνει. Αν αυτές οι πωλήτριες φραουλών ήταν πραγματικά ιδιοκτήτες των φραουλών, δε θα πήγαιναν στα δάση να μαζέψουν φρούτα για τους γαιοκτήμονες, θα τα έτρωγαν οι ίδιες. […]
Προφανώς ο αναγνώστης έχει ήδη αντιληφθεί πως τα καπέλα και τα παλτά, τα κτήματα και τα σπίτια, κατέχονται με πολύ διαφορετικού τρόπους κι ότι παρόλο που πιθανόν η γλώσσα να επιτρέπει σε κάποιον να μιλά για ένα τραπέζι ως «Ιδιοκτησία» με κάποια μορφή αναλογίας, όπως ακριβώς μιλάει κάποιος για ένα χωράφι σαν «Ιδιοκτησία», η νομολογία δεν επιτρέπει αυτή την σύγχυση. […]
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο αναγνώστης καταλαβαίνει τώρα τη διαφορά ανάμεσα στη νομή και την ιδιοκτησία. Την τελευταία μόνο ήταν που αποκάλεσα κλοπή. Η Ιδιοκτησία αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο πρόβλημα της κοινωνίας. Αυτή είναι ολόκληρο το πρόβλημα. […]
[Πηγή: “Ιδιοκτησία & Επανάσταση”, Εκδόσεις: Ελεύθερος Τύπος, Μετάφραση: Μαρία Παπαδάκη, Διορθώσεις: Arkan]
αναδημοσίευση από the arkan project
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου